Tekstiliite

Nur pri mi mi atestas

Mi scias, ke Li ekzistas.

Li, kiun cxiuj eklezioj lauxdas kaj kies servado estas komuna al cxiuj religioj.

La Legxo aux Logoso, la Spirito aux Sinjoro, Bramo aux Javeo, cxiuj estas egale bonaj nomoj por Li. Plej grave estas, ke Li estas Li kaj ke ni per Lia nomo celas la Cxies-Unuecon kaj la senliman, mirindan memkonscian Intelekton kaj Ordon de la universo.

Mi mem preferas nomi Lin Dio.

Li estas! La universo ne plu estas malplena kaj dezerta al mi.

Mi trovis Lin nek en libroj nek en popolaj legendoj, nek en la naturo nek en la vivoj de individuoj aux popoloj. Mi trovis Lin en la nemortonta mi.

Nun mi vidas Lin cxie.

Mi ne intencas pruvadi Lian ekziston nek ecx provi priskribi Lian esencon, cxar ja tute neniaj vortoj de homa lingvo nek de homa menso povus suficxi por tio.

Mi intencas kanti nur kiel birdo per mia vocxo. Mi intencas disauxdigi nur Lian eternan gloron.

Mi faros tion pro gxojo kaj ne pro devo.

Mi faros tion pro la forto de la sama natura nepreco, per kiu maro murmuregas aux rapidfluo bruas, per kiu matenroso briladas en la suno aux larmo de sur vango de suferanto ekruligxas.

Sankta devo de mia kantotalento gxi estas. Mi scias, ke de Li mi gxin ricevis, mi volas senti, ke mi gxin al Li ankaux redonas.

Li faris grandan miraklon en mi. Kaj nun mi vidas nur miraklon cxie.

Probable ne profitigos cxi tiuj miaj vidpunktoj iun alian aux konvinkos iun alian pri Lia ekzisto. Nek mi kredas ecx, ke homoj estus pli felicxaj, se tiel okazus.

Sed mi estas certa pri tio, ke ili tiukaze estus iom pli mildaj kaj iom pli indulgemaj al si reciproke.

Mi estas tro maljuna kaj laca por trudi mian komprenon al aliaj. Mi estas tro sagxa ecx por provi konverti iun al sama kredo kaj pensado.

Lin oni lernu kaj ne instruu.

Lin oni konu, cxiu en sia menso kaj en sia animo, kaj ne cxie kaj cxiumomente per sia busxo konfesu.

Sed unu- aux dufoje dum sia vivo oni eble faras tion. Ne senbezone eldirante Lian sanktan nomon, tiam kiam oni sentas, ke Lia granda momento estas proksimigxinta.

Tiam oni menciu Lian nomon. Tiam oni disauxdigu Lian gloron.

Tiu momento venas iam al cxiu.

Nun gxi venis al mi. Mi nek povas cedi nek eviti gxin. Mi nek povas mensogi nek afekti antaux Li.

Nur pri mi mi atestas.

Eino Leino: Alla kasvon Kaikkivallan, 1917 (traduko: Marko Rauhamaa)

Sanasto

A

afekti (teeskennellä) # al (prepositio: jollekin, jotakin kohti) # alia (toinen, muu) # animo (sielu) # ankaux (myös) # antaux (prepositio: ennen jotakin, jonkin edessä) # atesti (todistaa, varmentaa) # aux (tai; joko-tai)

B

birdo (lintu) # bona (hyvä) # Bramo (Brahma; myös: lahna) # briladi (kimallella) < brili (loistaa) # brui (meluta, pauhata) < bruo (melu) # busxo (suu)

C

cedi (väistää) # celi (tähdätä, tarkoittaa) # certa (varma)

Cx

cxar (sillä, koska) # cxi (läheisyyspartikkeli) # cxie (kaikkialla) # cxies (jokaisen, kaikkien) # cxiu (jokainen) # cxiuj (kaikki) # cxiumomente (joka hetki) < cxiu (jokainen) + momento (hetki)

D

de (prepositio: jonkin, joltakin) # devo (velvollisuus) < devi (täytyä) # dezerta (autio, karu) < dezerto (autiomaa) # dio (jumala) # disauxdigi (kuuluttaa) < auxdi (kuulla) # dufoje (kaksi kertaa) < du (kaksi) + fojo (kerta) # dum (sillä aikaa kun, kun taas)

E

eble (ehkä) < ebla (mahdollinen) # egale (yhtä hyvin) < egala (yhtä hyvä, tasa-arvoinen) # eklezio (kirkkokunta, kirkkolaitos) # ekruligxi (vierähtää) < ruli (vierittää) # ekzisti (olla olemassa) # ekzisto (olemassaolo) < ekzisti (olla olemassa) # eldirante (lausuen) < eldiri (lausua, ''sanoa ulos'') < el (ulos) + diri (sanoa) # en (prepositio: jossakin) # esenco (olemus) # esti (olla) # eterna (ikuinen) # eviti (välttää) # ecx (jopa, edes)

F

fari (tehdä) # felicxa (onnellinen) # forto (voima)

G

gloro (kunnia, loisto) # granda (iso) # grave (tärkeästi) < grava (tärkeä)

Gx

gxi (se) # gxojo (ilo) < gxoji (olla iloinen, iloita)

H

homa (inhimillinen) < homo (ihminen) # homo (ihminen)

I

iam (joskus) # ili (he, ne) # individuo (yksilö) # indulgema (armahtavainen, laupias) < indulgi (armahtaa) # instrui (opettaa) # intelekto (järki) # intenci (aikoa) # iom (hieman, jonkin verran) # iu (joku)

J

ja (-han, nimittäin) # Javeo (Jahve)

K

kaj (ja; sekä-että) # kanti (laulaa) # kantotalento (laulunlahja) < kanti (laulaa) + talento (lahja, kyky) # ke (että) # kiam (milloin, jolloin, kun) # kiel (miten, joten, kuten, kuin) # kies (minkä, jonka) # kiu (mikä, kuka) # kompreno (ymmärrys) < kompreni (ymmärtää) # komuna (yhteinen; yleinen) # konfesi (tunnustaa) # koni (tuntea) # konverti (käännyttää, muuntaa) # konvinki (vakuuttaa, saada uskomaan) # kredi (uskoa) # kredo (usko) < kredi (uskoa)

L

la (artikkeli) # laca (väsynyt) # larmo (kyynel) # lauxdi (ylistää, kiittää) # legendo (taru) # lerni (oppia) # legxo (laki) # li (hän) # lia (hänen) < li (hän) # libro (kirja) # lingvo ([puhuttu] kieli) # Logoso (Logos)

M

maljuna (vanha, iäkäs) # malplena (tyhjä) # maro (meri) # matenroso (aamukaste) < mateno (aamu) + roso (kaste) # mem (itse) # memkonscia (itsetietoinen) < mem (itse) + konscii (tajuta, tiedostaa) # mencii (mainita) # menso (mieli) # mensogi (valehdella) # mi (minä) # mia (minun) < mi (minä) # milda (lempeä) # miraklo (ihme) # mirinda (ihmeellinen) < miri (ihmetellä) # momento (hetki) # murmuregi (jymistä) < murmuri (mutista, mumista)

N

natura (luonnollinen) < naturo (luonto) # naturo (luonto) # ne (ei) # nek (eikä myöskään; ei-eikä) # nemortonta (kuolematon) < morti (kuolla) # nenia (ei minkäänlainen, ei mikään) # nepreco (välttämättömyys) < nepra (välttämätön) < nepre (välttämättä) # ni (me) # nomi (nimittää) < nomo (nimi) # nomo (nimi) # nun (nyt) # nur (vain, vasta)

O

okazi (tapahtua) # oni (epämääräinen persoona) # ordo (järjestys)

P

pensado (ajattelu) # per (prepositio: jonkin avulla, jonkin välityksellä) # plej (eniten, superlatiivi) # pli (enemmän, komparatiivi) # plu (edelleen, enää) # popola (kansan, kansallinen) < popolo (kansa) # popolo (kansa) # por (prepositio: jotakin varten) # povi (voida) # preferi (pitää parempana) # pri (prepositio: jostakin, jonkin tiimoilta) # priskribi (kuvailla, ''kirjoittaa tiimoilta'') < pri (tiimoilta) + skribi (kirjoittaa) # pro (prepositio: takia) # probable (todennäköisesti, varmaan, kai) < probabla (todennäköinen) # profitigi (hyödyttää) < profiti (hyötyä) # proksimigxinta (lähestynyt) < proksimigxi (lähestyä) < proksima (läheinen) # provi (yrittää) # pruvadi (todistella) < pruvi (todistaa)

R

rapidfluo (koski) < rapida (nopea) + flui (virrata) # reciproke (vastavuoroisesti, toisensa) # redoni (antaa takaisin, palauttaa) < doni (antaa) # religio (uskonto) # ricevi (saada, ottaa vastaan)

S

sama (sama) # sankta (pyhä) # sagxa (viisas) # scii (tietää) # se (jos) # sed (mutta) # senbezone (turhaan, tarpeettomasti) < sen (ilman) + bezoni (tarvita) # senlima (rajaton, ääretön) < sen (ilman) + limo (raja) # senti (tuntea) # servado (palveleminen) < servi (palvella) # si (itse) # sia (-nsa) < si (itse) # sinjoro (herra) # spirito (henki) # suferanto (kärsijä) < suferi (kärsiä) # suficxi (riittää) < suficxa (riittävä) # suno (aurinko) # sur (prepositio: jollakin, jonkin päällä)

T

tiam (silloin) # tiel (siten, niin) # tio (se, tuo) # tiu (se, hän, tuo) # tiukaze (siinä tapauksessa) < tiu (se) + kazo (tapaus) # tro (liian) # trovi (löytää) # trudi (tunkea, tyrkyttää) # tute (täysin, kokonaan) < tuta (koko)

U

universo (maailmankaikkeus) # unu (yksi) # unueco (ykseys, yhtenäisyys) < unu (yksi)

V

vango (poski) # veni (tulla) # vidi (nähdä) # vidpunkto (näkemys, näkökulma, ''näköpiste'') < vidi (nähdä) < punkto (piste, kohta) # vivo (elämä) < vivi (elää) # voli (haluta) # vorto (sana) # vocxo (ääni)